TÜRKİYE'NİN SEBZE ÜRETİMİ VE DÜNYA SEBZE ÜRETİMİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI
![]()
Türkiye'nin toplam sebze üretimi 26.572.262 tondur . Toplam 1.314.000 ha alanda yapılan bu üretim miktarı içinde en büyük pay 6.600.000 ton ile domatese aittir. Ülkemiz bazında üretimi yapılan sebzelerin 1998 yılı verilerine göre üretim miktarları çizelge 3'de verilmiştir. Çizelge 3 incelendiğinde Türkiye'de yoğun olarak üretimi yapılan sebzelerin başında Domates (6.600.000 ton), Patates (5.100.000 ton), Karpuz (4.000.000 ton), Kavun (1.750.000 ton), Kuru Soğan (2.100.000 ton), Hıyar (1.400.000 ton) ve Baş Lahana'yı (577.000 ton) görmek mümkündür. Ayrıca bir çok dünya ülkesinde üretimi yapılmayan hatta bilinmeyen bir çok sebzenin de Türkiye'de yetiştirilebilmesi ülkemiz için büyük bir şans olarak değerlendirilmektedir. F.A. O. 1996 verilerine göre hazırlanan Çizelge 4'de ülkelere göre üretimi yapılan bazı önemli sebzelerin üretim miktarları en çok üretimi yapılan 10 ülkeye göre verilmiştir. Çizelge 4'de dünya üzerinde en çok üretilen iki sebzenin mısır (514.506..000 ton) ve patates (280.679.000 ton) olduğu görülebilmektedir. Mısır ve patates'i 78.282.000 ton ile Domates, 42.110.000 ton ile Lahana, 32.402.000 ton ile Kuru soğan ve 29.656.000 ton ile Karpuz izlemektedir. Mısır ve Patates dışında en çok üretimi yapılan bu sebzeler bakımından Türkiye ilk sırada yer almaktadır. Dünya ülkeleri arasında sebze üretiminde Çin, ABD ve Hindistan ile birlikte Türkiye'nin de ilk dört ülke arasında yer alması ülkemiz sebzeciliğinin önemini bir kat daha arttırmaktadır. Türkiye özellikle Kavun üretiminde 743.000 ton ile ilk sırada, Taze fasulye, Patlıcan ve Karpuz üretimlerinde sırasıyla 440.000, 810.000 ve 3.600.000 ton üretim miktarları ile ikinci sırada, Domates (7.150.000), Kuru Soğan (2.850.000), Taze Biber (1.110.000) ve Hıyar (1.150.000) üretimlerinde ise üçüncü sıralarda yer almaktadır. Bu sıralamalar ülkemiz sebzeciliğinin dünya ülkeleri arasındaki potansiyelini açık olarak göstermektedir.
![]()
Ekonomik değeri fazla olan Domates, Biber, Patlıcan, Karpuz, Kavun, Hıyar, Soğan ve Fasulye gibi sebzelerin üretim miktarları bakımından ülkemizin önemli bir yere sahip olması yanında, bu sebzelerin hem taze hem de sanayiye yönelik tüketimleri açısından değerlendirildiğinde de ülkemizin şansı artmaktadır. Diğer yandan söz konusu sebzelerin yazlık sebze sınıfında yer alması ise ülkemizin yazlık sebze üretiminde önemli bir yere sahip olduğunu ve ülkemizin iklim potansiyelinin de bu sebzeler için uygun olduğunu göstermektedir. Lahana ve Karnabahar gibi bazı kışlık sebzelerin üretimleri bakımından dünya ülkeleri arasında önemli bir yere sahip olmayışımız hem elverişsiz iklim özelliklerinden hem de üretim ve tüketim alışkanlıklarının yeterli olmayışından kaynaklanmaktadır.
![]()
Dünya ülkeleri arasında toplam sebze üretimleri bakımından ülkemiz ile komşu ülkelerin (Bulgaristan, Yunanistan, Suriye, Irak, İran, Azerbaycan, Gürcistan) arasında bir karşılaştırma yapılacak olursa; sadece İran'ın Cucurbitaceae familyası sebzeleri bakımından Türkiye'ye rakip olduğu görülmekle beraber üretim miktarı ve ihracat imkanları bakımından Türkiye'nin şansı daha yüksektir.
![]()
Sebze üretimi ve ihracatı açısından ülkemize rakip durumdaki Avrupa ülkelerinden İtalya, İspanya, Hollanda ve İngiltere ise kışlık sebze üretimi bakımından Türkiye'den daha fazla üretim miktarlarına sahiplerken, yazlık sebzelerin üretim ve ihracatında bu ülkelere karşı Türkiye'nin önemli bir üstünlüğü görülmektedir.
![]()
Çizelge 3. Ülkemizde Yetiştirilen Sebzelerin Üretim Miktarları,.
| | Sebze adı | Üretim(ton) | | Sebze | Üretim (ton) |
|---|
| Meyvesi yenen sebzeler | Domates | 6.600.000 | Baklagil sebzeleri | Fasulye (taze) | 450.000 |
| Karpuz | 4.000.000 | Fasulye (dane) | 235.000 |
| Kavun | 1.750.000 | Bakla (taze) | 47.000 |
| Hıyar | 1.400.000 | Bakla (dane) | 46.000 |
| Patlıcan | 847.000 | Barbunya (taze) | 38.500 |
| Sivri Biber | 800.000 | Bezelye (taze) | 50.000 |
| Dolmalık Biber | 330.000 | Börülce (taze) | 10.000 |
| Kabak (sakız) | 317.000 | Bezelye (dane) | 3.900 |
| Balkabağı | 64.000 | Börülce (dane) | 2.500 |
| Bamya | 24.000 | | |
| Toplam | 16.133.000 | Toplam | 882.900 |
| Yaprağı yenen sebzeler | Lahana (baş) | 577.000 | Soğansı yumru ve kök sebzeleri | Patates | 5.100.000 |
| Pırasa | 312.000 | Soğan (kuru) | 2.100.000 |
| Marul | 262.000 | Havuç | 240.000 |
| Ispanak | 181.000 | Soğan (taze) | 235.000 |
| Lahana (yaprak) | 102.000 | Turp (kırmızı) | 120.000 |
| Maydanoz | 32.500 | Sarımsak (kuru) | 85.000 |
| Kereviz | 20.000 | Sarımsak (taze) | 26.500 |
| Pazı | 8.500 | Turp (bayır) | 20.000 |
| Nane | 3.000 | Şalgam | 1.650 |
| Semizotu | 1.750 | Yer elması | 650 |
| Tere | 2.000 | | |
| Roka | 1.100 | | |
| Dereotu | 550 | | |
| Toplam | 1.502.900 | Toplam | 7.928.950 |
| Çiçek ve çiçek tablası yenen sebzeler | Karnabahar | 85.000 | Sürgünleri yenen sebzeler | Kuşkonmaz | 12 |
| Enginar | 24.500 | | |
| Toplam | 109.500 | Toplam | 12 |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder