Taze Fasulye Yetişriciliği

TAZE FASÜLYE

TOPRAK  İSTEKLERİ:

Toprak istekleri bakımından seçici bir bitki değildir. Çok hafif topraklar dışında her toprakta yetiştirilebilir. Ancak organik madde yönünden zengin, yumuşak, iyi havalanan ve su tutma kapasitesi yüksek olan topraklarda daha başarılı sonuç verir. Potasyumca zengin toraklarda yetiştirilen fasulyelerde (taze- kuru) kalite belirgin bir şekilde artar. Toprak iyi hazırlanmalıdır. Kesekli bırakılırsa, çimlenme sırasında, çimlenen taneler üzerine ağırlık yapar ve çimlenmeye engel olur.  Kaymak bağlama özelliğine sahip topraklarda özellikle tohumun çimlenme döneminde düşen yağışlar önemli çimlenme zorluklarına yol açar. Bu sebepten dolayı kaymak tabakası kırılmalıdır.  Fazla asit karakterli topraklardan hoşlanmaz. Toprak reaksiyonunun pH 5.5-6.7 olduğu yerlerde en iyi ürün alınmaktadır.

İKLİM İSTEKLERİ:

İklim isteği yönünden hassas olup özellikle bazı dönemlerinde çevre şartlarına karşı çok duyarlıdırlar. Ilık iklim sebzesidir. Çimlenme için yüksek sıcaklık isterler. Sıcaklık sıfırın altında

2-3      C’ye düştüğünde büyük zarar görür. Buna karşılık çiçeklenme ve meyve bağlama

dönemlerinde yüksek sıcaklık büyük zararlara yol açar, verim ve kalite çok önemli ölçüde düşer. Meyve bağlama döneminde 18-25  C sıcaklıklar optimum meyve tutumu ve gelişmesini sağlar.

TOPRAK HAZIRLIĞI:

Toprak analizi yaptırılmalı, toprakta mevcut bulunan gıda maddeleri yanında organik madde miktarı ve pH mutlaka bilinmelidir.

Organik madde miktarı düşük ise asgari %6’ya çıkarılacak tedbirler alınmalıdır. Bunun için ahır gübresinden faydalanılmalıdır.

Ahır gübreleri; hem organik madde kaynağı, hem de bitki besin kaynağıdır. Hayvanın cinsine, yaşına, beslenme şekline ve kullanıma hazır hale gelinceye kadar geçen süre içindeki muhafaza şekline göre besin değeri değişse de kullanılacak gübrenin iyi yanmış olması gerekmektedir.

Toprak sonbaharda 30 cm derinlikte sürülerek kışa bırakılır. İmkan varsa sürümden önce dekara 3-4 ton yanmış ahır gübresi verilip sürümle toprağa karıştırılmalıdır.

İlkbaharda sürüm sırasında tavın muhafaza edilmesi yetiştiricilik açısından çok önemlidir. Zira fasulye, çimlenmesinin başarılı olması için yüksek toprak sıcaklığı ve nem ister. Ayrıca ekim sonrası ve çimlenme öncesi düşecek yağış kaymak bağlamaya ve önemli ölçüde çimlenme kayıplarına neden olacağından ekimin yapılması için yağış riskinin azalması gerekir. Bu gecikme ve sıcakların artması toprak tavının kaçırılmasına sebep olabilir.

Toprak gübrelenir, işlenir, toprak ekim tavında iken işlenerek ekime hazırlanır. Bu şekilde ekime hazırlanmış olan tarla 2-3 gün süre ile olduğu gibi bırakılarak tarlanın tav derinliğinin yeknesaklaşması sağlanır.

Toprak sıcaklığı 15-16  C olur olmaz hazırlanan toprağa tohum ekimi yapılır.

EKİM ŞEKLİ:

Sıra arası 50-60 cm X sıra üzeri 20-25 cm olacak şekilde toprağın tav seviyesinin 3-5 cm altına tohum ekimi yapılır.

Fasulye tohumlarında çimlenme sırasında fasulye sineği büyük zarara yol açabilir. Bu nedenle tohumun ekim öncesi mutlaka ilaçlanması gerekir.

Dekara kullanılan tohum, ekim sıklığı ve özellikle de çeşidin dane iriliğine bağlı olmak üzere 6 – 18 kg arasında değişir

GÜBRELEME:

Suni gübre kullanılacaksa gübrenin tamamı bir defada ve ekimden 2-3 hafta önce sürümle toprağa karıştırılmalıdır. Toprağın yapısına bağlı olarak saf olarak 1 dekara verilmesi gereken ortalama gübre miktarları:

Sülfat Formunda  AZOT………………12-14 kg/da

FOSFOR(P2O5)………………………….10 kg/da

POTASYUM(K2O)……………………..10-12 kg/da

Örnek Gübreleme: 1 dekar alan için;

– 62 kg Amonyum Sülfat (%21)

-24 kg TSP (% 42 )

-23 kg Potasyum Sülfat (% 48-52)

ÇAPALAMA:

Fasulye tohumları uygun çevre şartlarında 6-8 gün içinde çimlenir. Bitkiler toprak üstüne çıkar.  Bitki gelişmesi oldukça hızlı olur. Bitkiler ilk hakiki yapraklarını geliştirdiğinde  1. çapa yapılır. Yağış, yabani ot ve toprağın o anki durumu dikkate alınarak 2-3 hafta sonra 2. çapa yapılır.

SULAMA:

İlk fasulye meyveleri görülünceye kadar mümkün olduğunca sulamadan kaçınılmalıdır. Fasulyeler ilk meyve vermeye kadar hassas bir bünyeye sahiptir. Fazla su bitkilerde hemen sararma ve büyümede duraklama yaratır. Bu devrelerde hava şartlarının etkisi ile mutlaka  su  vermek gerektiği taktirde fazla olmamak koşuluyla bir iki defa sulama yapmak gerekir. Fasulyelerde çiçek açıp ilk ürünler görülmeye başladıktan sonra sulama işine de düzenli olarak başlanmalıdır. Hava durumuna göre 4-5 gün ara ile yeterli miktarda sulama yapılırsa ürünün miktar ve kalitesi de o ölçüde iyi olur.

OLGUNLUK,  HASAT,  DEPOLAMA ve VERİM:

Bölgemizde elle hasat yapılmaktadır. 3-4 günde bir defa hasat olgunluğuna gelmiş fasulye meyveleri toplanır. Hasatta bitkinin zarar görmemesine özen gösterilir. Baklalar yukarıya doğru çekilerek koparılır. Baklaları aşağıya doğru koparmaya çalışmak bitkiye zarar verir.

Hasat edilen fasulyelerde meyvelerin pazarlanmaya kadar muhafazası önem taşır. Hasattan sonra meyvelerin gölge bir yerde, yüksek rutubetli (%80’in üzerinde) bir ortamda korunarak su kaybetmeleri önlenmelidir. Aksi halde hızla su kaybederek pörsürler, Pazar değerini kaybederler. %80’in üzerindeki nem içeren ortamlarda +4-5  C’de 8-10 gün süre ile muhafaza edilebilir.

TOHUM ÜRETİMİ:

Tohumluk fasulye üretiminde, tohumlarda büyük zarara yol açan burukus zararının önüne geçmek için çiçeklenme döneminde mutlaka dikkatli bir mücadelenin yapılması gerekmektedir.  Baklalar, harmanlama dönemindeki yağışlardan iyi korunmalıdır. Islanan baklalar içindeki tohumların kabukları sararır, koyu renk alır ve kuruduğunda buruşuk kabuk görüntüsünü alır.

Bunun için hasat edilen bitkiler halk arasında ‘çatı’ diye tabir edilen merdiven şeklindeki kurutma düzenekleri üzerine alınarak kurutulup harmanlanırlar.

Düvenle yapılan harmanlardan elde edilen tohumların üzerinde düven taşlarının yaptığı çizikler, tohumla taşınan hastalıkların yayılmasına yol açabilmektedir.

Başarılı bir tohum üretiminde dekardan çeşide bağlı olmak üzere 180-240 kg verim alınır. Harmandan elde edilen saman çok kıymetli bir hayvan yemi olarak değerlendirilebilir.